Price action là một phương pháp phân tích đặc biệt trên thị trường tài chính như chứng khoán, forex hay tiền điện tử nhưng không được biết đến nhiều như yếu tố cơ bản hay kỹ thuật. Nếu bạn đang muốn tìm hiểu về price action là gì? thì đừng nên bỏ qua bài viết sau đây. Bạn sẽ không chỉ có được cái nhìn tổng quát về price action mà còn được hướng dẫn cụ thể từng bước để có thể tiếp cận phương pháp đặc biệt này dễ dàng và hiệu quả nhất.
Price action là gì?
Trong đầu tư forex hay chứng khoán, có 2 trường phái phân tích là phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật. Vậy, price action có là một trường phái phân tích mới?
Nếu phân tích cơ bản nghiên cứu các yếu tố chính sách tiền tệ, tài khóa, các chỉ số kinh tế của một quốc gia hay các yếu tố về chính trị, xã hội để xác định mức độ và chiều tác động đến giá cả trên thị trường thì phân tích kỹ thuật lại sử dụng chính dữ liệu giá trong quá khứ và hiện tại dự đoán xu hướng giá trong tương lai. Và price action thực ra là một phương pháp phân tích kỹ thuật, thông tin duy nhất phương pháp này sử dụng là dữ liệu giá.
Tuy nhiên, ta thường biết đến trường phái phân tích kỹ thuật qua các chỉ báo indicators, là kết quả các phép tính từ đơn giản đến phức tạp, dựa trên các dữ liệu giá và khối lượng quá khứ để nhìn vào các indicators này, những nhà giao dịch dự đoán được thị trường đi theo xu hướng nào. Với price action thì khác, công cụ duy nhất phương pháp này sử dụng là đồ thị giá, ngoài ra không có bất kỳ một indicators nào khác.
Nguyên lý cơ bản chính là: mọi sự chuyển động của giá đều chịu tác động từ thực thể tham gia vào thị trường, không ai khác ngoài người mua và người bán. Mà hành vi của họ chịu ảnh hưởng từ yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội nên có thể nói rằng giá cả trên thị trường phản ánh mọi thứ, điều này đúng với nguyên lý trường phái phân tích kỹ thuật.
Nhiệm vụ của phương pháp price action là phân tích hành vi các thực thể tham gia thị trường hay nói cách khác, price action tìm ra thế lực đang kiểm soát, phe mua hay phe bán, từ đó có thể xác định chiều hướng biến động của giá với sự kiểm soát đó.
Nếu phe mua đang kiểm soát thị trường, số lượng và khối lượng mua nhiều hơn so với bán ra (cầu lớn hơn cung) thì giá có xu hướng tăng, trader vào lệnh Buy. Ngược lại, nếu phe bán kiểm soát thị trường, tức là số lượng và khối lượng bán nhiều hơn mua (cung lớn hơn cầu) thì giá sẽ xu hướng giảm, trader vào lệnh Sell.
Hãy cùng so sánh đồ thị giá của indicators trader và price action trader.
Đây là đồ thị giá của một trader chuyên sử dụng indicators phân tích xu hướng. Khá rối và phức tạp phải không? Bạn sẽ làm gì với đồ thị giá thế này? Sẽ phải học ý nghĩa và cách sử dụng từng indicators, cách kết hợp nhiều indicators cùng lúc và cả cách chọn lọc thông tin tốt từ rất nhiều tín hiệu được cung cấp…. quá nhiều cần phải học với một trader mới, các bạn sẽ phải đủ kiên nhẫn để tìm hiểu tất cả những thứ này.
Và đây là đồ thị giá một price action trader
Hoàn toàn không có gì ngoài cây nến, rất đơn giản và dễ hiểu.
Sức mạnh lớn nhất phương pháp price action nằm ở sự đơn giản. Chỉ cần đồ thị giá trống trơn, bằng việc quan sát vào cây nến trên đồ thị, trader sẽ có những thông tin cần thiết nhất phân tích hành vi giá (hay đúng hơn là hành vi của bên mua, bán), từ đó xác định bước tiếp theo của thị trường.
Công cụ phân tích phương pháp price action
Nguyên tắc trọng yếu phương pháp price action là đơn giản hóa quá trình phân tích và giao dịch. Không sử dụng phép tính rắc rối, không chằng chịt indicators thứ duy nhất các trader dùng đến là những cây nến trên đồ thị.
Bản thân mỗi cây nến đã cung cấp rất nhiều thông tin phiên giao dịch hình thành nên cây nến đó và vài cây nến kết hợp với nhau sẽ kể một câu chuyện thú vị về hành vi giá. Sẽ có sự kết hợp ngẫu nhiên, không cung cấp thông tin đặc biệt nào nhưng cũng có sự kết hợp mang lại tín hiệu giao dịch giá trị, là khi mà các cây nến kết nối và cung cấp thông tin về hành vi giá một cách rõ ràng thì sự kết hợp đó tạo các mẫu hình nến (candlestick patterns).
Khi sự kết hợp này diễn ra trong giai đoạn dài hơn, số lượng cây nến nhiều hơn và di chuyển của giá tạo thành những hình dáng đặc biệt, ẩn chứa là diễn biến tâm lý và hành vi của 2 bên mua, bán thì lúc này, sự kết hợp của nhiều cây nến tạo ra mô hình giá (price patterns).
Bên cạnh việc phân tích hành vi giá thông qua cây nến thì tại những vùng giá các cây nến xuất hiện, sẽ có những vùng giá đặc biệt quan trọng chúng ta vẫn biết là kháng cự (resistance), hỗ trợ (support). Tại đó, người mua, kẻ bán phản ứng nhiều hơn, có hành vi mang tính quyết định đến sự chuyển động giá trong tương lai.
Vậy thì, những thứ tạo ra chỉ duy nhất từ các cây nến bao gồm: hỗ trợ, kháng cự; mẫu nến và mô hình giá chính là các công cụ phân tích phương pháp price action. Những công cụ này được các trader phát hiện thông qua việc quan sát nến trên đồ thị giá, hoàn toàn không có hỗ trợ của bất kỳ công cụ hay chỉ báo kỹ thuật nào.
Chính vì vậy, phương pháp price action không đơn giản là việc nghiên cứu như khi học cách sử dụng indicators mà các bạn cần kỹ năng quan sát tư duy nhiều hơn. Đây vừa là ưu điểm cũng vừa là hạn chế phương pháp giao dịch này.
Ưu điểm và hạn chế phương pháp price action
Cũng giống như phân tích cơ bản hay phân tích kỹ thuật indicators, phương pháp price action có những ưu điểm và hạn chế nhất định. Một trong những điều price action tốt hơn so với các phương pháp phân tích khác là khả năng thấu hiểu thị trường.
Vì mỗi hành vi các thực thể tham gia mua, bán trên thị trường đều được thể hiện bởi các cây nến mà nhiệm vụ price action lại là giúp cho rất nhiều trader “mổ xẻ” các cây nến rất chi tiết về toàn diện hình dáng, độ lớn và cả sự liên kết với nhau để nắm bắt những hành vi này với một cách hoàn toàn chính xác.
Khi các bạn lựa chọn đầu tư hay kinh doanh bất cứ lĩnh vực nào thì việc thấu hiểu thị trường chính là yếu tố cốt lõi, chỉ có hiểu thì mới có thể đối phó và chiến thắng được nó. Chính vì lý do này mà hiện nay rất nhiều trader chuyên nghiệp lựa chọn price action làm loại phương pháp giao dịch mua bán chủ đạo.
Đối với một trader mới nhập môn thì price action lại càng phù hợp. Thay vì phải lựa chọn bắt đầu với những phương pháp phân tích phức tạp, các bạn hoàn toàn có thể học cách thấu hiểu thị trường, một khi đã nắm bắt được nó, việc nghiên cứu thêm các kỹ thuật phân tích được thêm nâng cao, các chỉ báo phức tạp sẽ trở nên vô cùng đơn giản.
Ưu điểm đáng chú ý của phương pháp price action
Đơn giản
Là ưu điểm và cũng là một trong những yếu tố đặc biệt nhất của phương pháp giao dịch này. Price action sử dụng nến trên một đồ thị giá theo kiểu “trống trơn” là thông tin duy nhất để phân tích và ra quyết định cho giao dịch nên sẽ không có tình trạng bị “thừa tín hiệu” như khi lựa chọn sử dụng indicators. Bên cạnh đó, nếu các loại indicators dễ gây rối, loạn mắt thì đồ thị price action lại giúp trader dễ tập trung hơn, dễ quan sát toàn diện hơn và không có tín hiệu gây nhiễu.
Ngoài ra, sự đơn giản của phương pháp price action còn được khen vì giúp cho trader bớt căng thẳng, có thể thực hiện trên bất kỳ tloại hiết bị nào, kể cả điện thoại di động, mà điều này thì lại không được khuyến khích khi giao dịch với indicators.
Thời gian tiếp cận nhanh hơn
Hiện nay, trong giao dịch forex nói riêng và cả trong các thị trường tài chính nói chung, có đến hàng trăm indicators khác nhau. Một trader thường xuyên sẽ lựa chọn cho mình một số indicators phù hợp đúng với chiến lược thực hiện giao dịch của họ và mang lại hiệu quả tốt nhất. Khi tìm hiểu kỹ lưỡng một indicators bất kỳ, các bạn sẽ phải hiểu về nó, về cách tính, về đặc điểm, về mặt ý nghĩa, cách sử dụng nó khi đã chọn phân tích xu hướng và để áp dụng indicators đó vào trong giao dịch mua bán một cách hiệu quả nhất, đòi hỏi các bạn traders phải trải qua thời gian luyện tập và thử-sai rất nhiều lần.
Hơn nữa, các indicators nếu sử dụng độc lập phương pháp phân tích sẽ không mang lại hiệu quả cao nên thường được kết hợp với indicators hoặc các công cụ giúp đỡ phân tích khác. Quá trình luyện tập thực hành với các indicators, lựa chọn công cụ phân tích thực hiện kết hợp rồi so sánh các indicators với nhau để tìm ra những indicators mà các bạn cho là lựa chọn ưng ý nhất sẽ mất rất rất nhiều thời gian. Và ở đây, nếu xét về việc nghiên cứu về indicators một cách bài bản nhất chứ không phải chỉ là tìm hiểu một cách quoa loa về cách sử dụng nó như thế nào rồi áp dụng một cách thật sự máy móc.
Ngược lại, đối với phương pháp đơn giản price action, việc quan trọng nhất mà các người chơi cần nghiên cứu chính là làm thế nào để hiểu thị trường. Trong khi tâm lý giao dịch thị trường đã thể hiện đầy đủ thông qua hành vi của giá cả, việc xác định đúng tâm lý đó hay không thì hoàn taonf chỉ phụ thuộc vào khả năng quan sát và nhận định của các bạn. Tất nhiên, nghiên cứu về tâm lý thị trường và cũng như hành vi đám đông không hề đơn giản nhưng nếu biết cách để bắt đầu, các trader mới sẽ nắm bắt rất nhanh.
Price action giúp bớt ảo tưởng về sức mạnh của indicators
Có rất nhiều trader khi trong thời gian mới gia nhập vào thị trường thì bắt tay ngay vào việc tập trung học cách sử dụng indicators vì họ có xu hướng muốn kiếm tiền cực kỳ nhanh mà indicators lại là công cụ có thể đáp ứng nhu cầu này một cách nhanh nhất. Đó hoàn toàn chỉ là “ảo tưởng” của những trader mới.
Khi bắt đầu tìm hiểu về indicators, các bạn traders sẽ “được hướng dẫn” sử dụng chúng theo một cách rất cụ thể, khi indicators như thế này thì sẽ càn vào lệnh Buy hay như thế kia thì vào lệnh Sell, điều này cũng sẽ rất dễ khiến indicators trở nên “chén thánh hóa” trong mắt các người trader mới.
Nhưng với price action, phương pháp này chỉ hoàn toàn dựa vào đồ thị giá, không có một con số chính xác cụ thể nào, không một đường tín hiệu đặc biệt nào cả mà hoàn toàn phụ thuộc vào hành vi của giá, dự đoán đúng hay sai hoàn toàn là do khả năng phân tích và cũng có nhận định nên sẽ không có bất kỳ sự ỷ lại bám víu nào cả, mà không bám víu thì chắc chắn sẽ càng bớt được sự ảo tưởng, càng tránh được nhiều sai lầm.
Tất nhiên, không thể nào nói rằng indicators là không tốt, các trader chuyên nghiệp họ vẫn đang lựa chọn sử dụng indicators và cũng có rất nhiều người thành công đầu tư với indicators, thậm chí, một số indicators cung cấp tín hiệu giao dịch với xác suất thành công rất lớn. Tuy nhiên, điều mà bài viết muốn nhấn mạnh ở đây là sự phù hợp với các trader mới, liệu các bạn trader có chịu bỏ thời gian để nghiên cứu về indicators một cách thật bài bản nhất hay sẽ nóng vội học cách sử dụng chúng một cách vô cùng máy móc rồi trở nên ảo tưởng về khả năng của indicators?
Giúp trader tư duy nhiều hơn
Chỉ dựa vào đồ thị giá, bằng việc quan sát phần lớn các hành vi của giá thông qua các cây nến, trader sẽ dự đoán được xu hướng dao động của thị trường trong tương lai. Nhờ đâu? Hỗ trợ, kháng cự? Mẫu hình giá cả hay các mô hình nến? Tất cả những công cụ phân tích đó cũng chỉ là kết quả từ khả năng quan sát của các trader, rồi từ kết quả đó mà trader phải vận dụng sự am hiểu về thị trường và các loại kỹ năng phân tích, đánh giá, nhận định của mình để dự báo một cách thực sự chính xác nhất.
Tất cả những hoạt động phân tích này đều kích thích khả năng tư duy của trader. Cũng chính vì hoàn toàn không có một công cụ nào để bám víu, không một tín hiệu nào đưa ra sẵn có mà “bộ não” của trader được hoạt động nhiều hơn.
Trong khi đó, các trader mới gia nhập thường có xu hướng sử dụng indicators một cách máy móc, như chỉ cần nhìn thấy RSI vượt xuống dưới đường 20 thì vào lệnh Buy, vượt ngay lên trên đường 80 thì chọn vào lệnh Sell, hay nhìn thấy giá vượt ra khỏi dải ở phía trên của Bollinger Bands thì vào lệnh Sell, vượt ra khỏi dải dưới của Bollinger Bands thì vào lệnh Buy… mà không hề có đánh giá độ tin cậy của các tín hiệu đó, đơn giản vì họ chỉ mới tiếp cận chúng một cách sơ sài, không đi sâu vào bản chất thì làm thế nào mà có khả năng nhận định, đánh giá một tín hiệu là tin cậy hay gây nhiễu. Dần dần, việc “học vẹt” như cách này sẽ làm mất khả năng tư duy của họ.
Hạn chế của phương pháp price action
Đơn giản về hình thức nhưng khá khó để tiếp cận
Khó tiếp cận ở đây tức là khó để có thể thấu hiểu thị trường, khó để dự đoán. Phương pháp price action hiện đang hoạt động cực kỳ đơn giản, chỉ việc nhìn vào một biểu đồ đồ thị giá và dự đoán xu hướng thị trường tương lai thông qua hành vi của giá trên đồ thị. Nhưng khó ở đây chính là bạn phải nhìn như thế nào?
Nhìn mà đơn giản chỉ là dùng mắt nhìn thì ai nhìn chả được! Nhìn làm sao để phát hiện ra các vùng hỗ trợ, kháng cự, nhìn để nhận dạng hình kiểu mẫu hình nến, mô hình giá, rồi từ đó phân tích được ra tâm lý thị trường thông qua những công cụ đó thì không phải là điều mà ai cũng làm được.
Nếu giá đi ngay vào vùng hỗ trợ, kháng cự hay trường hợp giá hình thành những mẫu hình nến, các mô hình của các loại giá thì những hành vi đó của giá sẽ cung cấp cho trader một hướng đi cụ thể, còn việc tiếp theo đi như thế nào (đi khi nào, đi bao lâu, bao xa thì dừng…) là phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng quyết định của từng người.
Phương pháp mang tính chất chủ quan
Mỗi người sẽ có một phương pháp xác định các vùng giá hỗ trợ, kháng cự khác nhau. Có người chỉ lựa chọn xác định một vùng giá là kháng cự quan trọng khi giá thị trường có ít nhất 2 lần quay đầu đi xuống tại vùng giá đó nhưng cũng có người chỉ cần giá phản ứng chỉ trong đúng một lần nhưng chất lượng là đã hoàn toàn có thể xác định vùng hỗ trợ, kháng cự quan trọng trên đồ thị. Mà khái niệm mới về “chất lượng” cũng sẽ rất khác nhau theo quan điểm của từng người.
Đối với các loại kiểu mẫu hình nến hay các mô hình giá, mặc dù cũng sẽ có một số nhiều đặc điểm nhận dạng nhất định nhưng không phải là tất cả toàn bộ những đặc điểm đó đều bắt buộc tuân theo các quy chuẩn cụ thể nên mỗi trader cũng sẽ nhận dạng các mô hình theo một cách riêng. Ngoài ra, với cùng một loại mô hình thì mỗi người cũng sẽ có những cách phân tích khác nhau, sự thấu hiểu theo hướng khác nhau nên cách thức giao dịch, vào lệnh, chốt lời hay cắt lỗ cũng sẽ là cách khác nhau.
Là phương pháp giao dịch chưa hoàn hảo
Đây là hạn chế của tất cả các phương pháp phân tích theo hướng khác mà không riêng gì price action. Mặc dù phương pháp price action là phương pháp giúp trader có thể thấu hiểu được thị trường nhưng theo đúng sự thật là không phải lúc nào thị trường cũng có thể đơn giản và thể hiện đầy đủ nhất vào các loại hành vi của giá để cho chúng ta thấu hiểu nó hoàn toàn.
Sẽ có những lúc thị trường có các biến động ngoài tầm kiểm soát đến từ một tin tức nào đó mà chúng ta không ngờ tới, mặc dù trên đồ thị, giá đã được cấu tạo hình thành một mẫu hình nến rất đẹp, rất chuẩn xác, thị trường vẫn sẽ chống lại hoặc đi ngược một đoạn khá dài trước khi trở về xu hướng như kỳ vọng, mà đoạn đường đi ngược đó lại có khả năng quét luôn stop loss của nhà đầu tư.
Bài viết trên đây đã giới thiệu đến bạn đọc những thông tin cần thiết về vấn đề price action là gì? Bạn đọc đã không chỉ có được cái nhìn tổng quát về price action mà còn được tìm hiểu cụ thể cách tiếp cận phương pháp đặc biệt này dễ dàng và hiệu quả nhất.Chúc bạn đọc có thể sớm đạt được thành công với kỹ thuật phân tích mới mẻ này.
