Định giá cố phiếu là một trong những phần quan trọng bạn cần làm trước khi mua cổ phiếu của một doanh nghiệp nào đó. Tuy nhiên, để một người nghiệp dư định giá đúng về giá trị cổ phiếu thì không hề dễ dàng. Bài viết dưới đây sễ giúp bạn hiểu hơn về cổ phiếu cũng nhưng các phương pháp, công thức định giá cổ phiếu. Cùng theo dõi nhé!
Tìm Hiểu Về Giá Cổ Phiếu Thường
Mệnh giá của cổ phiếu là gì?
Mệnh giá của cổ phiếu là giá trị ghi trên giấy của cổ phiếu đó. Giả sử: một công ty có vốn điều lệ trên giấy tờ là 6 tỷ đồng, số cổ phần đăng ký phát hành là 1000 cổ phiếu. Nghĩa là mệnh giá của mỗi cổ phiếu công ty này là 6 triệu đồng.
Thực tế, mệnh giá cổ phiếu ít mang giá trị kinh tế, chỉ được sử dụng giá trị danh nghĩa trong giao tiếp và trao đổi.
Thị giá cổ phiếu là gì?
Thị giá – cụm từ nói tắt của “giá thị trường”. Đây là giá trị của một cổ phiếu được mua hay bán trên thị trường vào một thời điểm nhất định. Sở dĩ có điều này là vì các loại cổ phiếu khi được phát hành ra thị trường đều được mua đi bán lại. Do đó, giá trị của cổ phiếu trên thị trường sẽ cũng tăng giảm tùy vào từng thời kỳ và sự phát triển của công ty.
Thư giá cổ phiếu là gì?
Thư giá của cổ phiếu là giá trị của cổ phiếu đó được ghi trên sổ sách kế toán. Thư giá thường được các nhà đầu tư dùng trong việc đánh giá tình trạng vốn cổ phần của một công ty nào đó.
Trong đầu tư và mua bán cổ phiếu, thư giá là khái niệm được rất ít người nhắc đến. Vì vậy, một số nhà đầu tư nghiệp dư chưa từng nghe qua khái niệm này.
Giá trị nội tại là gì?
Giá trị nội tại của cổ phiếu hay còn gọi là giá trị thực. Đây là giá trị bên trong của tờ cổ phiếu. Giá trị này không phụ thuộc vào vào các yếu tố tác động của thị trường bên ngoài, cũng không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại vi này.
Khi định giá cổ phiếu, các nhà đầu tư sẽ so sánh và cân nhắc việc đầu tư thông qua việc xét giá trị nội tại của mỗi loại cổ phiếu.
Tìm Hiểu Về Định Giá Cổ Phiếu
Sự quan trọng của việc định giá cổ phiếu
Định giá cổ phiếu là xác định xem cổ phiếu đó đáng giá bao nhiêu tiền. Nói cách khác, định giá chính là việc đi tìm giá trị thực của cổ phiếu bằng cách áp dụng công thức để tính giá trị nội tại của cổ phiếu.
Định giá cổ phiếu là một trong những kỹ năng rất quan trọng khi đầu tư cổ phiếu. Sau khi định giá, bạn có thể xem xét và đưa ra quyết định mua nếu giá cổ phiếu nhỏ hơn giá trị thực và có thể bán ra nếu giá cổ phiếu lớn hơn giá trị thực. Đây là nguyên lý cơ bản để lời lãi khi đầu tư, mua bán cổ phiếu.
Những trường hợp người đầu tư không thể bán cổ phiếu với mức giá cao hơn hoặc bằng giá trị thực thì gọi đó là không thể thanh khoản.
Cách dụng các phương pháp định giá cổ phiếu
Không cót công thức chung nào có thể định giá mọi công ty. Vì với mỗi loại hình doanh nghiệp, mỗi chu kỳ kinh doanh, nội lực doanh nghiệp,… lại có một giá trị khác nhau. Hơn thế nữa, đôi khi có cả những loại cổ phiếu doanh nghiệp mà không thể định giá được.
Do đó, khi đầu tư cổ phiếu, bạn nên chọn những phân khúc cổ phiếu phù hợp với mình để có thể dễ dàng định giá và đầu tư. Đồng thời, bạn cũng cần nắm được một vài phương pháp định giá khác nhau để áp dụng linh hoạt với những loại cổ phiếu khác nhau.
Các Bước Để Định Giá Doanh Nghiệp Hiệu Quả
- Bước 1: Tìm hiểu về doanh nghiệp cũng nhưlĩnh vực mà doanh nghiệp đang hoạt động.
- Bước 2: Xem xét, tính toán và ước lượng hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong thời gian qua.
- Bước 3: Chọn phương pháp định giá phù hợp thông qua các công thức và chỉ số khác nhau.
- Bước 4: Lập bảng ước tính cụ thể với ba kịch bản đầu tư khởi đầu:
- Base: Kịch bản cơ sở;
- Conservative: Kịch bản thận trọng;
- Worst: Kịch bản xấu nhất.
- Bước 5: Phân tích kết quả đầu tư sẽ nhận được dựa trên 3 kịch bản đã ước tính ở bước 4.
Tổng Hợp Các Phương Pháp Phân Tích Định Giá Cổ Phiếu
Phương pháp phân tích cơ bản
Phân tích cơ bản đi sâu vào việc đánh giá triển vọng tăng trưởng và lợi nhuận của công ty bằng cách xem xét triển vọng của nền kinh tế thế giới, nền kinh tế trong nước, của ngành kinh tế và của chính công ty đó. Như vậy, phân tích cơ bản là một quá trình phân tích các vấn đề chủ yếu:
- Phân tích kinh tế vĩ mô
- Phân tích lĩnh vực kinh tế mà công ty hoạt động
- Phân tích công ty gồm có phân tích kinh tế và phân tích tài chính trong đó phân tích tài chính là phần quan trọng.
Phân tích kinh tế vĩ mô và phân tích ngành kinh tế là để đánh giá môi trường kinh doanh và tác động của môi trường đó đến hoạt động và kết quả hoạt động của doanh nghiệp, từ đó tác động đến giá cổ phiếu của công ty.
Phương pháp phân tích kỹ thuật
Phân tích kỹ thuật dùng để nghiên cứu những diễn biến hay hành vi của thị trường thông qua các lý thuyết, các chỉ số và các đồ thị để có thể dự đoán các xu hướng biến động về giá cổ phiếu trên thị trường trong tương lai.
Cơ sở căn bản của phương pháp này là lý thuyết Dow (Charles Henry Dow). Lý thuyết này có 3 giả thuyết cơ bản:
- Giá của chứng khoán phản ánh mọi thông tin và tất cả hành vi thị trường
- Giá của chứng khoán sẽ vận động theo xu hướng
- Quá khứ sẽ tự lặp lại
Tổng Hợp Các Phương Pháp Định Giá Cổ Phiếu Thông Dụng
Định giá theo phương pháp chiết khấu dòng tiền
Bất kỳ giá trị nội tại của doanh nghiệp nào cũng được xác định bởi dòng tiền ra và dòng tiền vào của nó. Do đó, chúng ta có thể căn cứ vào đây, để có thể phần nào xác định được giá cổ phiếu của doanh nghiệp.
Công thức định giá cổ phiếu theo chiết khấu dòng tiền: PV = FV / (1 + r)^n
Trong đó:
- r: suất chiết khấu
- n: số năm đầu tư
- PV (Present Value): Giá trị thực của cổ phiếu
Dựa vào dòng tiền là phương pháp định giá cổ phiếu cơ bản và phổ biến nhất được rất nhiều người sử dụng. Nếu bạn là một newbie mới bước chân vào giới đầu tư cổ phiếu thì đây chính là phương pháp định giá đầu tiên và cơ bản mà bạn cần phải biết.
Tuy nhiên, công thức này thường ít được dùng bởi các nhà đầu tư lớn. Vì kết quả của nó chỉ mang tính chung chung, có tính chất tham khảo chứ không thể hiện được cách chính xác giá trị thực của cổ phiếu.
Định giá theo chiết khấu cổ tức
Chiết khấu cổ tức hay còn được gọi là tỷ suất cổ tức là tỷ lệ cổ tức phải trả bằng tiền mặt so với giá cổ phiếu.
Công thức: Chiết khấu cổ tức = Cổ tức bằng tiền / Thị giá
Khi nói một loại cổ phiếu nào đó trả cổ tức 20%/ năm nghĩa là họ trả cổ tức bằng 20% so với giá trị thực (mệnh giá) của cổ phiếu.
Ví dụ: Nếu cổ phiếu có giá trị thực là 30.000 VNĐ thì cổ tức 30% nghĩa là 6.000 VNĐ, cổ tức 15% là 3.000 VNĐ.
Định giá cổ phiếu theo phương pháp chiết khấu cổ tức cũng là một trong những phương pháp định giá cổ phiếu cơ bản nhất, được rất nhiều nhà đầu tư mới áp dụng khi chưa có nhiều kinh nghiệm.
Định giá theo phương pháp P/B
Chỉ số P/B (PBR – Price to Book Value Ratio). Chỉ số này được tính bằng cách phân tích giá cổ phiếu hiện tại gấp mấy lần so với tài sản ròng ghi trong BCTC của doanh nghiệp.
Công thức: P/B = Giá cổ phiếu thị trường / Thư giá của 1 cổ phiếu
Chỉ số P/B thường dùng để định giá các công ty có tài sản mang tính thanh khoản cao như các công ty tài chính, công ty đầu tư, ngân hàng. Tuy nhiên, nó lại không phù hợp để định giá cổ phiếu của các công ty dịch vụ. Ngoài ra theo kinh nghiệm của nhiều chuyên gia đầu tư, phương pháp này không hữu hiệu đối với các công ty có sức tăng trưởng nhanh.
Định giá theo phương pháp P/E
Chỉ số P/E (PER – Price to Earning Ratio) được tính bằng số năm nhà đầu tư hòa vốn trong quá trình đầu tư vào cổ phiếu của một doanh nghiệp nào đó(với lợi nhuận không thay đổi).
Công thức định giá cổ phiếu chỉ với công thức P/E: P/E = Giá thị trường / EPS
Trong đó:
- P (Market Price): Giá thị trường tại một thời điểm giao dịch
- EPS (Earning Per Share): Lợi nhuận ròng của một cổ phiếu
Công thức tính ợi nhuận ròng của một cổ phiếu: EPS = (Lợi nhuận sau khi trừ thuế – Cổ tức của cổ phiếu với mức ưu đãi) / Tổng số lượng cổ phiếu thường đang lưu hành
Vậy, chỉ số P/E thể hiện con số nhà đầu tư sẵn sàng trả cho một đồng lợi nhuận. Khi chỉ số P/E thấp, cổ phiếu đang bị định giá thấp nghĩa là công ty đang gặp vấn đề trong tài chính nhưng công ty lại có lợi nhuận đột biến, có thể là nhờ bán tài sản hoặc được nhận đầu tư thêm…
Ngược lại, chỉ số P/E cao sẽ thể hiện triển vọng tương lai công ty tốt, lợi nhuận ít nhưng chỉ mang tính chất tạm thời. Dựa vào những điều này, các nhà đầu tư có thể căn cứ và đưa ra quyết định mua, bán cổ phiếu.
Định giá theo phương pháp PEG
Chỉ số PEG được xem là công thức tối ưu và cải tiến hơn so với công thức P/E. Nếu chỉ số P/E chỉ thể hiện bản chất tĩnh của doanh nghiệp thì chỉ số PEG thể hiện được cả bản chất động của doanh nghiệp đang được định giá.
Công thức PEG: PEG = PE/G
Trong đó:
- PE: chỉ số P/E.
- G: tốc độ tăng trưởng của cổ phiếu (%)
Với công thức trên, ta có thể hiểu:
- Chỉ số PEG = 1, giá cổ phiếu bằng giá trị thực.
- Chỉ số PEG > 1, giá cổ phiếu hiện hành lớn hơn giá trị thực.
- Chỉ số PEG < 1, giá cổ phiếu nhỏ hơn giá trị thực.
Ngoài ra, khi định giá công ty bằng công thức này, chỉ số PEG có thể xảy ra âm do chỉ số G âm. Khi đó, doanh nghiệp được định giá chưa ổn định, đang gặp những khó khăn tạm thời. Do đó, khi G âm, không nên xét G ở hiện tại, mà nên xét G dài hạn, khoảng 3-10 năm sau.
Định giá theo phương pháp P/S
Chỉ số P/S (Price Per Share) thường được các nhà đầu tư dùng nhiều đối với các doanh nghiệp làm ăn thua lỗ hoặc với doanh nghiệp có lợi nhuận năm không ổn định.
Công thức: P/S = Giá cổ phiếu / Doanh thu mỗi cổ phần
Hiện nay, ở một vài website của các sàn chứng khoán, chỉ số P/S cũng được công ty chứng khoán đó tính sẵn giúp nhà đầu tư và đính kèm bên cạnh thông tin về từng loại cổ phiếu. Do đó, nếu hiểu và áp dụng được phương pháp này, sẽ rất lợi cho bạn trong quá trình mua bán và đầu tư cổ phiếu.
P/S cũng là một trong những phương pháp xác định giá cổ phiếu và là nền tảng của một vài công thức định giá chuyên sâu khác. Nếu bạn là người mới đầu tư cổ phiếu thì đây là một trong những cách định giá mà bạn cần nắm được đầu tiên.
Định giá cổ phiếu theo EV/EBIT
EBIT là phương pháp định giá ít được sử dụng để định giá ở thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, trên thế giới có rất nhiều nhà đầu tư có tiếng yêu thích và thường xuyên sử dụng phương pháp định giá này.
Công thức định giá cổ phiếu = EV / EBIT
Trong đó:
- EV: giá trị doanh nghiệp (Bằng vốn hóa thị trường + Tổng nợ – Tiền mặt);
- EBIT: Lợi nhuận trước thuế + Chi phí lãi vay.
Công thức này giúp bạn trong việc định giá và so sánh giá trị cổ phiếu của các công ty trong cùng ngành hàng và phân khúc. Thông thường, chỉ số EV/EBIT < 10 được cho là chỉ số tốt. Tuy nhiên, bạn cũng cần xem xét thêm các yếu tố tác động xung quanh để có được sự định giá và so sánh khách quan nhất.
Định giá theo phương pháp của Benjamin Graham
Đây là công thức định giá cổ phiếu được rất ít người biết đến và sử dụng. Tuy nhiên, các nhà đầu tư chuyên nghiệp nhận định rằng đây là phương pháp định giá khá chính xác mà ai cũng nên biết.
Công thức tính giá cổ phiếu: alue = EPS x (8.5 +2g)
Trong đó:
- Value: Giá trị thực của cố phiếu đang nghiên cứu
- EPS: Tổng EPS của 12 tháng (tính trên mỗi cổ phần).
- 8,5: Đây là hằng số số biểu thị tỷ lệ PE của công ty, không được thay đổi.
- g: Tốc độ tăng trưởng lợi nhuận dài hạn của công ty
Các nhà đầu tư cổ phiếu lâu năm sử dụng phương pháp định giá cổ phiếu này đều cho rằng, “nghĩ giá trị thực của cổ phiếu là một con số chính xác là một sai lầm”, vì đây là một con số ước lượng, là một dải rộng.
Định giá theo phương pháp kết hợp cổ tức và tốc độ tăng trưởng
Đây là công thức được áp dụng bởi Peter Lynch & John Neff – 2 nhà đầu tư vĩ đại và có nhiều thành tựu trong việc đầu tư cổ phiếu.
Công thức được tính bằng: (R + G) / PE > 1.5
Trong đó:
- R là tỷ suất cổ tức (%);
- G là tốc độ tăng trưởng dài hạn (%);
- PE là chỉ số P/E của cổ phiếu.
Thông qua công thức này, bạn có thể đưa ra định giá cá nhân của mình về một mã cổ phiếu nào đó. Từ đó, có thể xác định được rủi ro hoặc lợi nhuận nếu nắm giữ mã cổ phiếu này trong thời gian dài.
![Cập nhật] Giá cổ phiếu SSI hôm nay? - Những điều cần biết khi đầu tư - Finhay](https://hitrade.vn/wp-content/uploads/2023/02/lich-su-gia-co-phieu-ssi.jpg)
Sử dụng công thức này đòi hỏi bạn phải có một chút kinh nghiệm định giá cổ phiếu với các công thức cơ bản trước đó. Do đó, nếu bạn là nhà đầu tư mới thì hãy tìm hiểu các công thức được liệt kê phía trên trước rồi hẳn quay lại công thức này sau nhé!
Định giá cổ phiếu bằng phương pháp chiết khấu dòng cổ tức
Phương pháp chiết khấu dòng cổ tức này có 2 mô hình chính gồm:
Mô hình cổ tức một giai đoạn
Trong đó:
- Vo: giá trị của một cổ phiếu ngày hôm nay với t = 0
- P1: giá kỳ vọng của mỗi cổ phiếu tại thời điểm t = 1
- D1: cổ tức kỳ vọng trên mỗi cổ phiếu cho năm 1, giả định được trả vào cuối năm t = 1
- r: tỷ suất lợi nhuận yêu cầu trên cổ phiếu
Mô hình cổ tức trong nhiều giai đoạn
Trong đó:
- Vo: giá trị của một cổ phiếu ngày hôm nay với = 0
- Pn: giá kỳ vọng cho mỗi cổ phiếu thời điểm t = n
- Dt: cổ tức kỳ vọng trên mỗi cổ phiếu cho năm thứ n, giả định được trả vào cuối năm t = n
- r: tỷ suất lợi nhuận yêu cầu trên cổ phiếu
Định giá theo phương pháp P/B với cổ phiếu ngân hàng
Các công cụ tài chính của ngân hàng là những tài sản có tính thanh khoản cao và dễ dàng được chuyển đổi thành tiền mặt.
Do đó giá trị sổ sách sẽ phản ánh được tương đối rõ ràng giá trị tài sản ròng của ngân hàng nên áp dụng kết hợp với tỷ lệ ROE sẽ đem đến sự chính xác rất cao.
Ý Nghĩa Khi Định Giá Cổ Phiếu Đối Với Nhà Đầu Tư Và Doanh Nghiệp
Việc định giá cổ phiếu có ý nghĩa rất quan trọng đối với cả doanh nghiệp và các nhà đầu tư chứng khoán. Vì nó không chỉ tác động đến các nhà đầu tư mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp phát hành ra cổ phiếu đó. Do đó, cần phải định giá chứng khoán vì:
- Đối với doanh nghiệp:cần thiết đối với một công ty cổ phần khi muốn huy động vốn, chào bán cổ phiếu hay nâng tầm ảnh hưởng của doanh nghiệp đối trong thị trường chứng khoán
- Đối với nhà đầu tư: giúp biết được loại cổ phiếu nào có khả năng sinh lợi lớn nhất và đáng mua. Từ đó có thể đưa ra những quyết định giao dịch phù hợp nhất.
Những Lưu Ý Cần Biết Khi Định Giá Cổ Phiếu
- Tình hình kinh tế chính trị: Giá cổ phiếu sẽ có thể bị chi phối bởi tác động của kinh tế vĩ mô và vấn đề chính trị. Một cổ phiếu tăng trưởng tốt ngoài những nguồn lực và yếu tố từ công ty, còn phải xem xét đến sự tăng trưởng về kinh tế và các yếu tố chính trị như: Ngành hưởng lợi từ nhiệm vụ công,…
- Quy luật cung – cầu: Cổ phiếu sẽ tăng giá khi có nhiều người mua và dĩ nhiên sẽ giảm giá nếu nhiều người bán.
- Báo cáo tài chính doanh nghiệp: Nếu doanh nghiệp có mức lợi nhuận sau thuế tốt và tốc độ tăng trưởng cao thì giá cổ phiếu sẽ tăng theo tiềm năng của công ty.
- Tâm lý của nhà đầu tư: Các nhà đầu tư nhỏ lẻ và non nớt sẽ rất dễ bị chi phối trước những thông tin đăng tràn lan trên mạng. Do đó cần phải thật tỉnh táo với quyết định của mình và tuyệt đối không “FOMO”.
Như vậy, bài viết đã tổng hợp tất cả các công thức định giá cổ phiếu cũng như những lưu ý quan trọng khi áp dụng các công thức này để đầu tư cho hiệu quả. Chúc bạn đầu tư thành công và hiệu quả nhé!
